Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2013

Μεσόγειος σημαίνει φιλοξενία και κοινό σκοινί μπουγάδας


Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης διάλεξε 200 Ελληνες και ξένους καλλιτέχνες που τα έργα τους δεν έχουν καμιά μεγάλη φιλοδοξία, αλλά ασχολούνται με την καθημερινή ζωή των ανθρώπων και την ιστορία τους

* Πάνω από 4 χιλιάδες επισκέπτες πέρασαν τις δύο πρώτες εβδομάδες από όλες τις εκθέσεις της Μπιενάλε, που απλώνεται σε όλη τη Θεσσαλονίκη. Το ενδιαφέρον είναι έντονο από το εξωτερικό, με επισκέψεις δημοσιογράφων κι επαγγελματιών του χώρου -καλλιτέχνες, διευθυντές μουσείων, επιμελητές, γκαλερίστες ακόμα και συλλέκτες- που συνεχίζονται.

Της Βασιλικής Τζεβελέκου

«Η Μεσόγειος δεν είναι ένα μουσείο. Είναι ένα ζωντανό υπόδειγμα, όπου οι άνθρωποι έρχονται σε διάλογο, με συνεχείς ζυμώσεις και ανταλλαγές. Αυτό είναι το νόημα της μεσογειακής εμπειρίας. Οταν καταλαβαίνεις ότι το σύνορο μπροστά σου δεν είναι κάτι που σταματάει, αλλά κάτι που σε προκαλεί να το υπερβείς για να δεις τι συμβαίνει στον απέναντι τόπο, αντιλαμβάνεσαι ότι οι πληθυσμοί δεν είχαν φόβο. Δεν είχαν μπροστά τους τον ωκεανό, αλλά μια θάλασσα που τους καλούσε να ταξιδέψουν. Ο Ομηρος έγραψε την “Οδύσσεια”, όχι σαν εντυπωσιακό σενάριο για το Χόλιγουντ, αλλά ως μια εμπειρία ανθρώπων που ζούσαν στον μεσογειακό χώρο. Το “λύκε, λύκε είσαι εδώ;” είναι βόρειο. Οι μεσογειακοί λαοί δεν φοβούνταν, δεν έλεγαν ποτέ “καρχαρία, καρχαρία είσαι εδώ;”».

Αμεσος και με κέφια, ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, καλλιτεχνικός διευθυντής του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και επιμελητής της έκθεσης «Η μεσογειακή εμπειρία: Η Μεσόγειος ως χωροταξικό παράδειγμα διακίνησης ιδεών και λόγου. Μια εισαγωγή», που διοργανώνεται στο πλαίσιο της 4ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, προσκάλεσε περισσότερους από 200 Ελληνες και ξένους καλλιτέχνες να συμμετάσχουν (με ζωγραφική, βίντεο, εγκαταστάσεις, φωτογραφία, γλυπτά κ.ά.). Είναι μια από τις εντυπωσιακές εκθέσεις της Μπιενάλε, που ξεκίνησε πριν από δύο εβδομάδες.

«Το θέμα της Μεσογείου έχει απασχολήσει ερευνητικά τους μεγαλύτερους ιστορικούς του 20ού αιώνα. Η πρόθεσή μας οργανώνοντας την έκθεση δεν είναι να γυρίσουμε ούτε στα βήματα του Μπροντέλ, ούτε να αναρωτηθούμε πάνω στη σύσταση μιας πολιτιστικής πραγματικότητας, η οποία, από όποια μεριά και να την πιάσει κανείς, συνιστά την αρχή του ιστορικού κόσμου, στο σημείο που συναντιούνται η Ευρώπη, η Ασία και η Αφρική. Η πρόθεσή μας είναι διαφορετική, διότι βασίζεται σε μια διαίσθηση και στην έρευνα που ξεκινά από αυτή χωρίς να προτείνει ούτε μια σύνθεση ούτε καν μια ανάλυση, παρά μόνον μια αρχική κριτική μεθοδικότητα για να υποστηρίξει μια πρώτη ταξινόμηση του υλικού μας. Η φιλοδοξία μας σεμνή, περιορίζεται αρχικά στη συλλογή στοιχείων, δεδομένων, έργων, αποφεύγοντας όσο πιο συστηματικά τις γενικεύσεις, τα ιδεολογήματα και τις εικονογραφήσεις που διανθίζουν την κυρίαρχη μεσογειακή μυθολογία», αναφέρει στο εισαγωγικό του κείμενο ο Ντένης Ζαχαρόπουλος.

Εστησε τα έργα της έκθεσης σε διάλογο με τη μόνιμη έκθεση του ΜΜΣΤ. «Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ διεθνών και Ελλήνων καλλιτεχνών. Σε επίπεδο ποιότητας δουλειάς, είναι όλοι αξιόλογοι, είτε πρόκειται για μεγαλύτερους και με μακρά καριέρα είτε για νεότερους καλλιτέχνες», λέει. «Τα έργα ξεκινούν από τη δεκαετία του ’60 και καταλήγουν στο 2013. Μπροστά στις ατελείωτες εξαιρέσεις στον κανόνα, που έχει η τέχνη από το ’60 έως σήμερα, κι ο καθένας χρησιμοποιούσε την ετικέτα ενός κινήματος, αντιλαμβάνεσαι ότι όλο και πιο πολλοί ασχολούνται με έργα που αφορούν τις πρακτικές της καθημερινής ζωής. Σπάνια όμως οι καλλιτεχνικές πρακτικές και οι εξειδικευμένες εκφράσεις τους αντιπαρατίθενται και μελετώνται σε σχέση με τις νοοτροπίες της καθημερινής ζωής των ανθρώπων και την ιστορία τους».

Και προσθέτει: «Η μεσογειακή εμπειρία είναι αυτό που ο Περικλής Γιαννόπουλος και ο Αρης Κωνσταντινίδης έκαναν έργο. Στην Ελλάδα ο βίος είναι υπαίθριος. Οκτώ μήνες τον χρόνο είμαστε έξω. Αυτή η διαπραγμάτευση του έξω είναι η ουσία και το νόημα της μεσογειακής εμπειρίας. Τώρα η Χρυσή Αυγή, οι φασίστες και οι νεοναζί προσπαθούν να σπείρουν την ξενοφοβία. Ωστόσο ξέρουμε ότι, όταν έφτανε κάποιος σε ένα χωριό, μαζευόντουσαν όλοι να τον δουν και τον κερνούσαν. Η μεσογειακή εμπειρία είναι η φιλοξενία, να είσαι φίλος με τον ξένο, να τον αγαπάς, όχι να τον φοβάσαι. Στη Νότια Ιταλία τραβάνε το σκοινί και το μοιράζονται για την μπουγάδα τους. Το να μοιραστείς τον δημόσιο χώρο με αυτόν τον τρόπο είναι η ουσία της καθημερινής ζωής και των ανθρωπίνων σχέσεων. Η Μεσόγειος δεν είναι του ψευτοτουρισμού και του κινηματογράφου, αλλά ένας χώρος που γεννήθηκε κι αναπτύχθηκε ένας μεγάλος πολιτισμός».

Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένα από τα ονόματα που συμμετέχουν στην έκθεση: Μαρίνα Αμπράμοβιτς, Νίκος Αλεξίου, Δημήτρης Αληθεινός, Αλέξης Ακριθάκης, Αλιχέρο Μποέτι, Πέντρο Καμπρίτα Ρέις, Μίκι Κέλι, Πίνο Πασκάλι, Βλάσης Κανιάρης, Λίζη Καλλιγά, Διοχάντη, Γιάννης Γαΐτης, Γιώργος Χατζημιχάλης, Αρης Κωνσταντινίδης, Νίκος Κεσσανλής, Γιώργος Λάππας, Νίκος Ναυρίδης, Λήδα Παπακωνσταντίνου, Ρένα Παπασπύρου, Χρύσα Ρωμανού, Κώστας Σαχπάζης, Ρέμο Σαλβαντόρι, Μαριέλα Σιμόνι, Γεωργία Σαγρή, Takis, Θόδωρος κ.ά.

ΙΝFΟ: Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, τηλ. 2310 281567, διάρκεια έως 31 Δεκεμβρίου.

efsyn.gr




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου